“Blauw”

Hoge frequentie

Er zijn bijna geen mensen te vinden die blauw niet een aangename kleur vinden. En dat is ook niet verwonderlijk, want een leven zonder blauw bestaat niet. Al vanaf onze geboorte is er die vertrouwde blauwe hemel die staat voor zuivere lucht en aangenaam weer. En ook associëren we sinds mensenheugenis blauwe meren met schoon en helder drinkwater. Hoe wij de eigenlijk kleurloze lucht “blauw” zien zal ik proberen in het kort uit te leggen: elke kleur die ons via de straling van het zonlicht bereikt heeft zijn eigen frequentie en golflengte. Kleuren met een lage frequentie kunnen zich ongehinderd richting aarde bewegen om daar pas zichtbaar te worden. Door de hoge frequentie van de blauwe lichtgolven dringen deze door in gasmoleculen die in de atmosfeer aanwezig zijn en worden zo vele malen gereflecteerd, zodat wij ze reeds in de lucht waarnemen. Voor water geldt ongeveer hetzelfde principe en hoe dieper het water, hoe meer reflectie, dus hoe blauwer het lijkt. (Een vergelijkbaar fascinerend verschijnsel is de regenboog, maar daarover een andere keer.)

Hoewel bij vrouwen de voorkeur meer naar indigo blauw neigt en bij mannen de cyaan kant meer aanspreekt, kunnen we toch wel spreken van een gemeenschappelijk populaire kleur. De spijkerbroek bijvoorbeeld is al meer dan 50 jaar voor beiden het favoriete kledingstuk.

Reclamemakers

In de commercie is blauw bij uitstek geschikt om het publiek te attenderen op kwaliteit, betrouwbaarheid en kracht. Deze kleur wordt dan ook vaak gebruikt voor gereedschap, ijzerwaren en elektronica. Maar ook voor verpakkingen van gezonde producten, bijvoorbeeld melk en mineraalwater, en verzorgende producten, zoals crèmes en badschuim, heeft blauw een aantrekkende werking.

Toch moeten reclamemakers alert zijn met kleurgebruik want in sommige landen of culturen kan een kleur een totaal andere betekenis hebben. Wat betreft religie is blauw in Nederland een hemelse kleur die symbool staat voor oneindigheid, reinheid en maagdelijkheid (Maria). Vanuit de Griekse mythologie is blauw (het boze oog) de kleur die boze geesten op afstand houdt en beschermd tegen kwade invloeden. Een grote tegenstelling hiervan vinden we bijvoorbeeld in Aziatische landen, waar lichtblauw staat voor dood en rouw. Er zijn voorbeelden bekend waarbij ondoordachte kleurkeuzes een acute verkoopdaling tot gevolg hadden.

Roze voor de jongens

Blauw voor jongens, roze voor meisjes, het zal een ieder verbazen maar het is nog maar een eeuw geleden dat het precies andersom was! In die tijd was de man kostwinner en beschermer van familie, dus het was een geschenk als men een zoon kreeg. Rood was een sterke mannelijke kleur, en roze (licht rood) de kleur van een man in wording. Het schijnt zo te zijn dat in de eerste wereldoorlog, tijdens de afwezigheid van hun aan het front verkerende mannen, vrouwen uit geldgebrek de (roze) kleding van hun man zijn gaan dragen. Daarmee is de omslag begonnen en dat is later door de commercie opgepikt en versterkt.

De Scene

Blauw, populair en altijd aanwezig. Is het niet de blauwe lucht dan wel borden die ons de weg wijzen in het verkeer of de vele uitdrukkingen, spreuken en gezegdes waarin deze kleur een rol speelt. Ook in de muziek is blauw de meest bezongen kleur zoals: ‘die schöne blauwe Donau’, ‘je blauwe ogen’, ‘blauw van de sangria’ en vooral niet te vergeten de geweldige en naar mijn idee ongeëvenaarde ode aan de vrouw, het nummer ‘Blauw’ van ‘De Scene’.

Met teveel aan blauw lopen we het risico arrogante en egocentrische trekjes te ontwikkelen. Te weinig blauw kan onzekerheid en angst tot gevolg hebben. Bij koorts en ontstekingen kan blauw bij het onderdrukken hiervan een gunstige bijdrage leveren. Ook bij problemen met o.a. de luchtwegen wordt aan blauw een verlichtende werking toegeschreven. Voor mensen met slaapproblemen is deze kleur absoluut af te raden, blauw remt namelijk de aanmaak van het slaaphormoon melatonine. Wie ‘s nachts moet werken kan er natuurlijk weer baat bij hebben.
Veelzijdig blauw, er valt nog zoveel over te vertellen. Vooral door een echte Zwolse Blauwvinger…

Andries de Geest
Kleurenservice Van Wijhe Verf